Begrijpend lezen - verwerking

Begrijpend lezen is een complexe vaardigheid. Binnen veel vakken wordt er een beroep gedaan op de leesvaardigheid van de leerlingen. Het is daarom belangrijk om ook rekening te houden met verschillen tussen leerlingen op dit gebied (Bonset, e.a., 2014). Er kan op diverse manieren worden ingespeeld op de verschillen tussen leerlingen.

Leesstrategieën
Tijdens de verwerking kan er differentiatie worden toegepast aan de hand van de toepassing van verschillende leesstrategieën. Leesstrategieën zijn geen doel binnen het leesonderwijs, maar dit is een middel om een tekst beter te kunnen begrijpen (SLO, 2018). Deze strategieën zijn aan de rechterkant van deze pagina te vinden en deze zijn gebaseerd op die van de begrijpend leesmethodes waarmee gewerkt wordt op het Pallas Athene College: Nieuwsbegrip en Nieuw Nederlands.

Tekstbegrip
Leerlingen kunnen bij de verwerking een schatting maken van hun eigen tekstbegrip door zichzelf controlevragen te stellen,  de inhoud te verwoorden, een koppeling te maken met de gelezen tekst en de eigen ervaring en door de betekenis van moeilijke woorden te achterhalen. 
Een manier die toepasbaar is binnen de verwerking is het maken van een samenvatting. Hierbij wordt de leerling verplicht om dieper in te gaan op de inhoud van de tekst. De belangrijke zaken moeten uit de tekst worden gehaald en samenvatten leidt tot het beter onthouden van een tekst.
Tevens kan het stellen van vragen over de inhoud van de tekst een bijdrage leveren aan een beter begrip van de tekst. Op deze manier worden leerlingen zich beter bewust van wat zij lezen. Ook kunnen leerlingen geholpen worden bij het visualiseren van een tekst. Hierbij maken de leerlingen een schema, overzicht of een mindmap bij de tekst. De belangrijkste informatie wordt hierbij gestructureerd weergeven.

Tekstverbanden en signaalwoorden
Tenslotte is inzicht in de opbouw en de structuur van een tekst belangrijk voor het uiteindelijke tekstbegrip. Door tekstverbanden en signaalwoorden in een tekst inzichtelijk te maken en gezamenlijk te behandelen kan er een beter tekstbegrip ontstaan (Bonset e.a, 2014).

Persoonlijke interesse en authenticiteit
De betrokkenheid van de leerlingen kan vergroot worden door te werken met teksten die aansluiten bij de werkelijkheid of de interesses van de leerlingen. Ook speelt de erkenning van autonomie hierbij een belangrijke rol. Door leerlingen bijvoorbeeld keuzes te geven in tekstmateriaal of opdrachten kan er worden ingespeeld op de verschillende onderwijsbehoeften (Linthorst en Glopper, 2014).